PHẦN DIỄN GIẢI
Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền (1948) (TNQTNQ) công
nhận cho con người 26 nhân quyền căn
bản. Công Ước Quốc Tế về những
Quyền Dân Sự và Chính Trị (CUDSCT) và Công Ước
Quốc Tế về những Quyền Kinh Tế, Xã
Hội và Văn Hóa (1966) (CUKTXHVH) công nhận thêm
quyền dân tộc tự quyết.
Năm 1960 Liên Hiệp Quốc ban hành Quyết
Nghị yêu cầu các đế quốc (Anh Pháp) trao
trả độc lập cho các quốc gia bị
trị (Á Phi). Tại diễn đàn Liên Hiệp
Quốc, tổng thống Pháp De Gaulle cam kết tôn
trọng quyền tự quyết của dân tộc
Algeria, và hai năm sau tổ chức trưng cầu dân
ý để trả độc lập cho Algeria.
Điều 1 của hai Công Ước Quốc
Tế Nhân Quyền định nghiã dân tộc
tự quyết là "quyền của các dân
tộc được tự do quyết định
về chế độ chính trị và tự do theo
đuổi đường hướng phát triển
kinh tế, xã hội và văn hoá."
Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền chia các nhân
quyền thành 4 loại:
-
Những quyền dân sự về bản thân con
người hay Quyền Tự Do Thân Thể.
-
Những quyền dân sự của con người
trong đời sống xã hội hay Quyền An Cư.
-
Những quyền kinh tế, xã hội và văn
hoá giáo dục hay Quyền Lạc Nghiệp.
-
Những quyền tự do tinh thần và tự
do chính trị hay Quyền Tự Do Dân Chủ.
Khái quát mà xét, chúng ta có thể xếp nhân
quyền thành 3 bậc:
-
Nhân Quyền bậc 1
mệnh danh là Quyền
Tự Do Thân Thể, gồm những quyền liên
quan đến thân thể con người, như
quyền sống, quyền tự do thân thể không
bị nô lệ hay nô dịch, quyền an toàn thân
thể không bị bắt giam trái phép, không bị
tra tấn hành hạ, được xét xử công
bằng nếu bị truy tố, được toà
án và luật pháp bảo vệ và được công
nhận là "Con Người" để
được bình đẳng trước pháp
luật.
-
Nhân Quyền bậc 2
gồm có những
quyền dân sự, kinh tế, xã hội và văn
hoá giáo dục mệnh danh là Quyền An Cư
Lạc Nghiệp.
-
Quyền An Cư (quyền dân sự) gồm có
quyền tự do cư trú và đi lại,
tự do xuất ngoại và hồi hương,
quyền riêng tư cho bản thân, gia đình, nhà
cửa, thư tín, quyền tị nạn,
quyền có quốc tịch, quyền kết hôn
và lập gia đình và quyền sở hữu.
-
Quyền Lạc Nghiệp (quyền kinh tế, xã
hội và văn hoá giáo dục) gồm có
quyền làm việc, quyền thành lập
nghiệp đoàn và đình công, quyền an sinh
xã hội, quyền bảo vệ gia đình,
quyền có đời sống khả quan cho
bản thân và gia đình, quyền y tế,
được hưởng giáo dục,
được tham gia vào đời sống văn
hoá.
-
Nhân Quyền bậc 3
gồm có những
quyền tự do tinh thần và tự do chính
trị mệnh danh là Quyền Tự Do Dân Chủ,
như tự do lương tâm và tự do tôn giáo,
tự do tư tưởng và tự do phát biểu
quan điểm (tự do ra báo), tự do hội
họp và lập hội (cấm độc đảng),
và quyền bình đẳng tham gia chính quyền
(cấm độc quyền lãnh đạo).
Về đầu bài
|
[Tiếng
Anh]
Lời giới
thiệu
Lời nói đầu
Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân
Quyền
Quyền Dân Sự, và Chính
Trị
Quyền Kinh Tế, Xã Hội, và
Văn Hóa
Phần Diễn Giải
Nhân Quyền Bậc 1
Nhân Quyền Bậc 2
Quyền An Cư
Quyền Lạc
Nghiệp
Nhân Quyền Bậc 3
Phụ Đính 1
|