Việt Nam: Hãy phóng thích thi sĩ bất đồng chính kiến
Cựu tù nhân
chính trị Trần Đức Thạch lại phải đối mặt với án tù giam
Tổ chức Theo
dõi Nhân quyền | 25-11- 2020
(New York) –
Hôm nay, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu rằng nhà cầm quyền Việt Nam nên
ngay lập tức hủy bỏ mọi cáo buộc và phóng thích nhà bất đồng chính kiến, nhà thơ
Trần Đức Thạch. Ngày 23 tháng Tư năm 2020, công an Việt Nam bắt giữ Trần Đức
Thạch, một nhà bất đồng chính kiến có thâm niên ở Việt Nam, vì liên quan tới một
nhóm ủng hộ dân chủ. Ông bị cáo buộc tội lật đổ và dự kiến sẽ bị đưa ra tòa vào
ngày 30 tháng Mười một.
“Chính quyền
Việt Nam muốn trừng phạt ông Trần Đức Thạch vì những việc ông đã làm để thúc đẩy
nhân quyền và công lý, chụp mũ các hành vi thực thi quyền tự do ngôn luận của
ông là tội hình sự,” ông John Sifton, giám đốc vận động châu Á của Tổ chức Theo
dõi Nhân quyền nói. “Chính phủ các nước cần nêu quan ngại trước khi diễn ra
phiên tòa xử ông và kêu gọi phóng thích ông Thạch.”
Từ khi bắt
giữ ông Trần Đức Thạch, nhà cầm quyền không cho ông gặp luật sư cho tới tận ngày
mồng 5 tháng Mười một, và lúc đó cũng chỉ được gặp dưới sự giám sát của công an.
Luật sư bào chữa cho ông Thạch, Hà Huy Sơn, kể với báo chí rằng ông còn không
được sao chụp các văn bản cáo trạng của ông Trần Đức Thạch mà chỉ được ghi chép
bằng tay.
Ông Trần Đức
Thạch, 69 tuổi, đã viết hàng trăm bài thơ, một tiểu thuyết và nhiều bài báo, đa
số lên án nạn tham nhũng, bất công và vi phạm nhân quyền ở Việt Nam. Là một cựu
chiến binh Quân đội Nhân dân Việt Nam, ông từng là hội viên Hội Nhà văn tỉnh
Nghệ An. Cuốn tiểu thuyết viết năm 1988 của ông, Đôi bạn tù, tả về tính tùy tiện
của hệ thống pháp luật Việt Nam và điều kiện giam giữ vô nhân trong các nhà tù
Việt Nam. Các bài thơ đã xuất bản trong tập thơ có tiêu đề Điều chưa thấy nói về
cuộc sống không có tự do và công lý.
Hồi ký ngắn
của ông, Hố chôn người ám ảnh, kể lại câu chuyện bộ đội miền Bắc thảm sát hàng
loạt thường dân ở ấp Tân Lập, tỉnh Đồng Nai hồi tháng Tư năm 2975 mà ông từng
chứng kiến.
His short
memoir, Ho chon nguoi am anh (A Haunting Collective Grave), retells the story of
the mass killing of civilians by northern army soldiers at Tan Lap hamlet in
Dong Nai province in April 1975, which he witnessed.
Nhà cầm
quyền không ngừng sách nhiễu ông kể từ năm 1975. Năm 1978, để phản đối tình
trạng bị ngược đãi, ông đã tự thiêu và bị bỏng nặng. Năm 2008, ông tham gia các
cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc và bị bắt hồi tháng Chín năm đó. Ông bị cáo
buộc đã viết “nhiều bài có nội dung xuyên tạc sự thật, vu cáo, nói xấu Đảng và
Nhà nước đăng tải trên tờ bán nguyệt san Tổ quốc,” một tạp chí bất đồng chính
kiến xuất bản ngầm. Tháng Mười năm 2009, một tòa án xử ông có tội tuyên truyền
chống nhà nước theo điều 88 của bộ luật hình sự. Ông bị kết án ba năm tù.
Sau khi thi
hành xong án tù vào năm 2011, ông Trần Đức Thạch lại tiếp tục phê phán Đảng Cộng
sản và nhà nước Việt Nam. Ông tham gia Hội Anh em Dân chủ từ tháng Tư năm 2013.
Ngày 23 tháng Tư năm 2020, công an bắt ông ở tỉnh Nghệ An và cáo buộc ông tội
“hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” theo điều 109 của bộ luật hình sự.
Trần Đức Thạch là thành viên thứ mười của Hội Anh em Dân chủ bị bắt trong mấy
năm gần đây.
Hội Anh em
Dân chủ, được nhà bất đồng chính kiến Nguyễn Văn Đài và các nhà hoạt động cùng
chí hướng thành lập từ tháng Tư năm 2013 với mục tiêu được ghi rõ là “bảo vệ các
quyền con người đã được Hiến pháp Việt Nam và các Công ước quốc tế thừa nhận” và
“vận động xây dựng một xã hội dân chủ tiến bộ, công bằng và văn minh tại Việt
Nam.” Nhóm này cung cấp một mạng lưới cho các nhà hoạt động trong và ngoài nước
Việt Nam, những người muốn vận động cho dân chủ và nhân quyền Việt Nam.
Bảy thành
viên của nhóm – Trương Minh Đức, Nguyễn Trung Tôn, Nguyễn Bắc Truyển, Phạm Văn
Trội, Trần Thị Xuân, Nguyễn Văn Túc và Nguyễn Trung Trực – đang phải thụ án tù
nhiều năm về tội “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” theo điều 79 của
bộ luật hình sự. Hai thành viên khác, Nguyễn Văn Đài và Lê Thu Hà, bị đưa thẳng
từ nhà giam đi lưu vong tại Đức.
Thẩm phán
chủ tọa phiên tòa xét xử ông Trần Đức Thạch có bề dày “thành tích” xử các nhà
bất đồng chính kiến rất nặng nề. Thẩm phán Trần Ngọc Sơn và thẩm phán Vi Văn
Chắt đã từng kết tội và xử án tù giam rất nặng đối với một số nhà vận động dân
chủ. Tháng Mười hai năm 2011, ông Vi Văn Chắt chủ tọa phiên tòa xử blogger Hồ
Thị Bích Khương và mục sư Nguyễn Trung Tôn về tội tuyên truyền chống nhà nước.
Hai người bị kết luận có tội và phải nhận các mức án lần lượt là năm và hai năm
tù. Tháng Giêng năm 2013, Trần Ngọc Sơn và Vi Văn Chắt là chủ tọa và thẩm phán
trong phiên tòa xử 14 nhà hoạt động dân chủ, rồi kết luận họ có tội và xử mức án
lên tới 13 năm tù. Tháng Tám năm 2018, hai vị này lại làm chủ tọa và thẩm phán
trong phiên xử nhà vận động dân chủ Lê Đình Lượng và kết án ông 20 năm tù.
“Các tòa án
Việt Nam đáng lẽ phải bảo vệ quyền tự do ngôn luận và các quyền con người khác,
chứ không phải để củng cố địa vị độc tôn quyền lực của Đảng Cộng sản,” ông
Sifton nói. “Ông Trần Đức Thạch sẽ không có được một phiên xử công bằng, vì Việt
Nam hiện không có nền tư pháp độc lập và công chính.”
Vietnam Human Rights Network |